Κυριακή 10 Μαρτίου 2024

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ : ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΕΔΕΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ Εδεσσαϊκή Λαογραφική Εστία

Τήν ημέρα αυτή τηρούνταν και τηρούνται δύο από τα παλαιότερα έθιμα, το έθιμο τής συγχωρήσεως (Προυστσαβά'ι'νε) στην ντοπιολαλιά, και το έθιμο (ΛΑΜΚΑ) πού σημαίνει το άνοιγμα τού στόματος.
Σαν σήμερα οί οικογένειες πήγαιναν στο σπίτι τού μεγαλύτερου έν ζωή, Πατέρα, Μητέρας, Αδελφού για να τηρήσουν τα έθιμα, το έθιμο τής συγχωρήσεως είχε πολύ μεγάλη σημασία και εκτελούνταν με θρησκευτική ευλάβεια, ό συμβολισμός τού είναι ό εξής, κατά τη διάρκεια του έτους εάν είχαν προκύψει κάποια θέματα διχόνοιας μεταξύ τών μελών τής οικογένειας εκείνη τήν ημέρα δίνονταν ή ευκαιρία στα μέλη της να διαγράψουν ότι είχε προηγηθεί και να είναι μονιασμένοι τής ημέρες τής σαρακοστής, εκεί στην μεγάλη σάλα τού σπιτιού με ταπεινότητα ξεκινώντας κατά ηλικία οί μικρότεροι από τούς μεγαλύτερους ζητούσαν τήν συγχώρεση,πρώτα από τον παππού και τήν γιαγιά και έπειτα από τα υπόλοιπα κατά ηλικία μέλη τής οικογένειας,τα παιδιά και οί γονείς τούς φιλούσαν το χέρι τού Παππού και τής γιαγιάς ώς ένδειξη σεβασμού,όταν τα παιδιά φιλούσαν το χέρι ό παππούς τα προέτρεπε να κάνουν (ΠΑΣΚΑ)στην ντοπιολαλιά ουρά δηλαδή να σηκώσουν το ένα πόδι προς τα πίσω όσο πιο ψηλά μπορούσαν, όποιος έκανε μεγαλύτερη Πάσκα έπαιρνε και ένα δώρο συνήθως (Δεκάρες) χρήματα εκείνης τής εποχής,Το τραπέζι ήταν στρωμένο συνήθως με διάφορες πίτες, ελιές, χαλβά, αυγά, δεν έτρωγαν όμως προτού κάνουν το δεύτερο έθιμο τήν ΛΑΜΚΑ, Ό παππούς έπαιρνε το (Σουκάλο)στην ντοπιολαλιά ό πλάστης πού κάνουμε πίτες, έδενε μία γερή κλωστή και στην άλλη άκρη ένα σφιχτά βρασμένο και καθαρισμένο αυγό ,τα παιδιά κάθονταν στο πάτωμα γύρω από τον παππού και αυτός περνώντας από τον καθένα ξεχωριστά κουνούσε προς το στόμα τους το αυγό και αυτά προσπαθούσαν χωρίς τήν βοήθεια των χεριών να το δαγκώσουν ,όποιος δάγκωνε και κρατούσε στο στόμα το αυγό ήταν ό τυχερός τής χρονιάς, Ό συμβολισμός αυτού τού εθίμου είναι ή αρχή τής νηστείας, πιάνοντας το αυγό με το στόμα το κλείνουμε για τις επόμενες ημέρες τής Σαρακοστής απέχοντας από αυτά τα είδη διατροφής και το ανοίγουμε για αυτά τα είδη τήν Κυριακή τού Πάσχα τρώγοντας το πασχαλινό αυγό,Στην συνέχεια ό παππούς έκαιγε στην καντήλα τήν κλωστή πού είχε δέσει το αυγό εάν ή κλωστή καιγόταν εύκολα και γρήγορα σήμαινε ότι τα παιδιά θα έχουν γενικά μία καλή χρονιά, εάν όμως δεν είχε έντονη φλόγα ή έσβηνε τότε έλεγαν θα ήταν δύσκολη ή χρονιά τών παιδιών. Αυτά τα έθιμα έμειναν αναλλοίωτα για εκατοντάδες χρόνια μέχρι και σήμερα και πραγματοποιούνται στα σπίτια τής Έδεσσας και τών χωριών της,Έχουμε χρέος προς τούς προγόνους μας να τα διατηρήσουμε αναλλοίωτα και να τα πραγματοποιούμε με σεβασμό και ευλάβεια όπως το έκαναν και αυτοί.
Ή Εδεσσαϊκή Λαογραφική Εστία τηρώντας πιστά τα έθιμα αυτά κάθε χρόνο, έτσι και φέτος στις 15 Μαρτίου στην αίθουσα τού όγδου δημοτικού σχολείου και ώρα 18:30 το απόγευμα, θα γίνει η αναπαράσταση των εθίμων.Η παρουσία όλων όσων αγαπούν τα έθιμα θα μάς δώσει μεγάλη χαρά και το κίνητρο να συνεχίσουμε με νέα δυναμική τήν παρουσίαση και άλλων εθίμων πού έχουν χαθεί στην διάρκεια των ετών, Στην φωτογραφία ό αξέχαστος Βασίλης Τσίπας στην αναπαράσταση τού εθίμου. Δεν ξεχνάμε τον Βασίλη για τήν βοήθεια πού μας πρόσφερε και τήν αγάπη του για τα έθιμα.
"Γαϊτανάκι"
Θα πλεξούμε το χορευτικό παιχνίδι
"Γαϊτανάκι" χορεύοντας αποκριάτικους χορούς.
Το γαϊτανάκι, ήρθε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας και υιοθετήθηκε από τους αστικούς κυρίως πληθυσμούς της Ελλάδας.
Η λέξη «γαϊτανάκι» προέρχεται από τη μεσαιωνική λέξη «γαϊτάνιν», που σημαίνει μεταξωτό κορδόνι, λωρίδα, ταινία. Η προέλευση της λέξης έρχεται από την ελληνιστική λέξη γαϊτάνη. Σχετικά με την ετυμολογία της δεν υπάρχει βεβαιότητα, η ονομασία της μπορεί να έχει να κάνει με την πόλη Gaeta της Ιταλίας, που ήταν ιωνική αποικία των Σαμίων, γνωστή για την παραγωγή κορδέλας. Οι κορδέλες χρησιμοποιούνταν για διακόσμηση των ρούχων κυρίως και ήταν συνήθως ήταν από βαμβάκι, μαλλί ή μετάξι.
Το γαϊτανάκι για να πλεχτεί χρειάζεται δεκατρείς χορευτές. Ο ένας κρατάει τον μεσαίο στύλο και οι άλλη κρατούν δώδεκα κορδέλες, κάθε μια σε διαφορετικό χρωματισμό. Οι χορευτές σχηματίζουν έξι ζευγάρια και χορεύουν αντικριστά, και με τους ήχους ενός παραδοσιακού τραγουδιού πλέκουν τις κορδέλες. Αφού πλέξουν τις κορδέλες αρχίζουν και χορεύουν προς την αντίθετη φορά και το γαϊτανάκι ξεμπλέκεται.
Λέγεται ότι το «γαϊτανάκι» συμβολίζει τους μήνες του χρόνου που εναλλάσσονται ή τις Ωρες, τις μυθικές θεότητες του χρόνου ή τον κύκλο της ζωής, από τη ζωή στον θάνατο, από τη λύπη στη χαρά, από τον χειμώνα στην άνοιξη και το αντίθετο.
Σας περιμένουμε όλους να χορέψουμε και να διασκεδάσουμε με συνοδεία ζωντανής μουσικής..
Είναι χαρά μας που είναι μαζί μας στην συνδιοργάνωση ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του ογδόου δημοτικού σχολείου..

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου